Vyanada
2020-ci ilin I rübündə gündəlik neft hasilatının
daha 500 min barel azaldılması ilə bağlı qərar
qəbul olunub. Bu məsələ OPEC-ə üzv və qeyri-üzv dövlətlərin nazirlərinin VI
görüşü zamanı müzakirə edilib. Neft İxrac Edən
Ölkələr Təşkilatına üzv olmayan Azərbaycan da hasilatın əlavə
həcmlərdə azaldılması ilə bağlı razılaşmaya qoşularaq gündəlik neft hasilatını 20 min bareldən əlavə 7 min barel də azaldacaq.
Burada məqsəd dünya neft bazarının tənzimlənməsi
prosesinə dəstək göstərməkdir. Bildirək ki, bu qərardan sonra Azərbaycan
2020-ci ilin yanvar ayından etibarən
gündəlik hasilatı 769 min barel həcmində
saxlamalı olacaq.
Maraqlıdır,
bu addım Azərbaycanın neftdən
gələn gəlirini nə qədər azaldacaq?
Məsələ ilə
bağlı Cebhe.info-ya açıqlamasında neft məsələləri
üzrə ekspert Zəfər Vəliyev bildirib ki, Azərbaycan kimi OPEC-ə üzv olmayan
dövlətlərin sırasında dayanan ölkələrin hazırda qlobal neft bazarlarında balansın tarazlaşmasına elə
ciddi təsiri yoxdur: "Hazırda Vyana sazişinin
iştirakçıları sırasında olan dövlətlərdən Səudiyyə Ərəbistanı, İraq, BƏƏ, Küveyt kimi dövlətlərin qlobal neft bazarına çox ciddi təsirləri var. Eyni zamanda, bura
Rusiya Federasiyası və Qazaxıstanı da daxil etmək olar. Bu dövlətlərin ixrac
həcmləri çox yüksəkdir. Düşünürəm ki, Azərbaycanın 7
min və yaxud 27 min barel neft hasilatını azaltması qlobal bazara elə bir təsiri olmayacaq. Bu,
həm OPEC, həm də OPEC+ ölkələr üçün çox sərfəlidir”. Ekspert vurğulayıb ki, əgər Vyana sazişi iştirakçısı olan dövlətlər
əlavə olaraq 500 min barel neft hazilatını
azaltmasalar, 2020-ci ildə qlobal neft bazarlarında tarazlığın bərqərar edilməsi çox çətin ola
bilərdi: "Bu, birbaşa qiymətlərə də təsir edəcəkdi. 7 min barel azalma
Azərbaycana elə də təsir etməyəcək. Bizdə onsuz da Azərbaycan neft yataqlarında təbii azalmalar gedir. Azərbaycanın Xəzər sektorunda yerləşən "Azəri-Çıraq-Günəşli” yataqlar blokunda, eyni zamanda Azərbaycan
Dövlət Neft Şirkətinin həm dəniz, həm də qurudakı
yataqlarında hasilat həcmləri 2009-2010-cu illərdə olduğu səviyyədən kifayət qədər azdır.
2009-2010-cu illərdə Azərbaycanda illik neft hasilatı 50 milyon ton olub. İndi isə həmin dövrlə müqayisədə
neft hasilatı 10 milyon ton azalıb. Artıq qarşıdakı illərdə
də azalmalar müşahidə olunacaq”. Həmsöhbətimiz Azərbaycanın neft yataqlarında bundan sonra hasilat həcmlərini
artırmağ mümkün olmayacağını diqqətə çatdırıb: "Ona görə də Azərbaycan və Azərbaycan kimi dövlətlər
qlobal neft bazarlarında həm hasilatçı, həm istehlakçı dövlətləri
qane edən bir qiymətə nail olmalıdır. Biri var neftin qiyməti
40 dollar olsun, biri də var 60-62 dollar civarında
dövr etsin. Dünya bazarında "Azeri LT CIF” markalı xam neftin 1 bareli 68 dollardan yuxarı satılır. Əgər
neftin qiyməti 40 dollara düşərsə, təbii ki, Azərbaycan Dövlət Neft Şirkətinin
gəliri azalacaq. Ona görə də 27 min barel hasilat həcmini aşağı salmaq bazarın
tənzimlənməsi baxımından Azərbaycana
xeyirdir”.
Səyad
Həsənli
