Azərbaycan məscidlərində axund vəzifəsi ləğv edilir.
Bu barədə qərar Qafqaz Müsəlmanları İdarəsinin Qazilər Şurasının son iclasında qəbul edilib. Qərara əsasən, məscidlərdə vahid idarəçilik sisteminə keçilir və bütün məscidləri idarə edənlər imam statusu alacaqlar. Bu təklif bir qrup dindarlardan gəlsə də, Qafqaz Müsəlmanları İdarəsi (QMİ) də, Dini Qurumlarla İş üzrə Dövlət Komitəsinin sədri Mübariz Qurbanlı da ideyanı dəstəkləyib. Təklifə Şeyxülislam Hacı Allahşükür Paşazadə da müsbət yanaşıb, məsələyə baxılmasının mümkünlüyünü qeyd edib.
Bəs bu islahat hansı effekti verəcək?
Yazıçı-publisist, dini məsələlər üzrə ekspert Hafiz Mirzə "Cümhuriyət” qəzetinə deyib ki, axundluq şiə, imamlıq sünni təmayüllüdü:
Ekspert qeyd edib ki, axundluq istitutu Azərbaycanda Qafqaz Müsəlmanları İdarəsi yaranandan var:
"Axı səbəb nədir ki, axundluğu ləğv edirlər, imamlığı saxlayırlar? İmam deyəndə biz həmişə İmam Hüseyni, 12 imamı qəbul etmişik. İmam stereotipini mollalara da şamil edəndə sanki ucuzlaşdırırlar. Bizim üçün imam ifadəsi peyğəmbərimizin nəvə-nəticələri xatırladır. Hər məscidin mollasına imam deyə-deyə imamlıq institutunu kiçildə bilərik.
Hafiz Mirzə əlavə edib ki, qeyd olunan təklifin icrası yalnız ölkədə məzhəblərarası qarşıdurma yarada bilər:
"Bu məsələ dindarları qıcıqlandıra bilər. Sadəcə ehtimal edirəm. Hər halda bu heç də xoşagələn məsələ deyil. Bütün məsələlərimiz düzəlib, qalıb axundluğun ləğv olunması”?
Qafqaz Müsəlmanları İdarəsi (QMİ) sədrinin ictimaiyyətlə əlaqələr və ailə məsələləri üzrə müavini Qəmər Cavadlı isə bildirib ki, təəssüf ki, media məsələnin mahiyyətini yanlış başa düşüb:
"Söhbət axundluq institutunun ləğvindən deyil, "axund" ifadəsinin ümumiləşdirilmiş və bütün müsəlman aləmində qəbul edilmiş "imam" (imam-camaat, imam-xətib, imam-naib və s.) sözü ilə əvəz edilməsindən gedir. Axund və İmam vəzifə baxımından eyni işdir, lakin ifadə baxımından məzhəbi fərqliliyi ortaya çıxarır. İslam həmrəyliyi ili çərçivəsində məzhəb vəhdətin bir nümunəsi, həmçinin dünyada qəbul olunmuş ifadə (istilah) standartlarına uyğun olaraq QMİ belə bir təkliflə çıxış etdi və hər iki məzhəb nümayəndələri tərəfindən müsbət qarşılandı. Dünyanın bütün müsəlman dini qurumlarında İmam sözü işlədilir, Axund sözü populyar deyil. Özəlliklə diqqətinizə çatdırmaq istərdim ki, bu istilah dəyişməsi zamanla reallaşacaq, bu günə qədər mövcud olan "axund" sözü tədricən termin kimi yerini "imam"a verəcək”
Alçina Amilqızı
