Elxan Şahinoğlu: "İmpicmentin baş tutacağı təqdirdə ABŞ qanunlarına görə, prezidentin səlahiyyətləri I vitse prezidentə ötürülməlidir”
ABŞ-da
müxalif qüvvələr Prezident Donald Trampın
impicmentinə nail olmaqda israrlı
görünürlər. Baxmayaraq ki, parlamentin daha yüksək qurumu olan
Senatda impicment təklifinin səs toplayacağı inandırıcı
görünmür, demokratların üstünlük təşkil etdiyi Nümayəndələr
Palatasında bu məsələnin gündəmdən çıxmasına imkan verilmir. Konqresin Nümayəndələr
Palatasının Hüquq komitəsinin
Demokrat Partiyasından olan üzvləri
prezident Donald Trampın impiçmentinin
konstitusiyaya əsaslanması ilə
bağlı məruzəni açıqlayıblar.
Sənəddə
qeyd edilir ki, ABŞ dövlətinin başçısı hakimiyyətdən sui-istifadə edir. Demokratların fikrincə, əcnəbilərlə əlaqələrə görə belə bir vəziyyət
milli maraqlara xəyanətdir, həmçinin vəzifə mükəlləfiyyətlərini və ya seçki
qanunlarını pozur. Onlar həmçinin
hesab edirlər ki, ictimai etibardan istənilən sui-istifadə impiçment üçün əsasdır.
Qeyd
edək ki, impicment prosedurunun kifayət qədər mürəkkəb olduğu bildirilir. Bunun Nümayəndələr Palatasının qəbul edilməsindən sonra Senatın,
daha sonra isə məhkəmənin qərar verməsinə ehtiyac var. Maraqlıdır, əgər impicment məsələsi tələb olunan prosedurlardan
keçərək, baş tutarsa, Donald Tramp seçkiyə qədər hakimiyyətdə qala biləcəkmi? Ölkə
qanunvericiliyində bununla bağlı nələr nəzərdə
tutulur?
"Atlas” Araşdırmalar Mərkəzinin rəhbəri, politoloq Elxan Şahinoğlu "Cümhuriyət” qəzetinə açıqlamasında deyib ki, rəqibləri Trampın mövqeyini tamamilə zəifltməyə çalışırlar: "ABŞ-da prezident seçkiləri gələn ilin noyabr ayında keçiriləcək. Seçkiyə bir ildən də az vaxt qalır. Bu müddətə qədər Demokratlar Partiyası
Trampın mövqeyini zəiflətməyə çalışır. Onların iki məqsədi var - ya impicment yolu ilə Trampı vəzifəsindən uzaqlaşdırmaq, ya da bu alınmasa, ona elə bir zərbə vurmaq ki, seçkiyə qədər reytinqi azalsın. İmpicmentin həyata keçirilməsi bir qədər çətindir, çünki bu senatda da təsdiq olunmalıdır. Senatda Respublikaçılar üstünlük təşkil edir, Tramp da bu partiyanın namizədi sayılır. İmpicmentin həyata keçirilməsi baş tutmayacağı təqdirdə qalmaqalardan isttifadə olunacaq. Müxtəlif rəqəmlər, faktlar var. Amma Donald Tramp da əks-həmlələrlə
Demokratlara hücuma
keçib. Məsələn, Demokratların ən şanslı
namizədi hesab olunan Co Baydenə bağlı da qalmaqallar
yaranır. Bu mənada hələ impicmentin baş tutub-tutmayacağı bəlli
deyil”.
Politoloq
deyir ki, ABŞ tarixində bir neçə dəfə impicment məsələsi gündəmə gəlib: "Amma
bu təhlükəni görən prezidentlər impicmenti gözləmədən özləri istefa veriblər. Sonuncu
dəfə 1974-cü ildə Riçard Nikson bir qalmaqla görə impicmenti gözləmədən özü
istefa verib. Mən inanmıram ki, Tramp da Nikson kimi
özü istefa versin”.
Elxan
Şahinoğlu deyir ki, impicment mürəkkəb prosedurdur: "Belə bir ehtimal azdır ki, bu məsələ bütün prosedurlardan keçsin. Həm də Donlad
Trampa qarşı ciddi arqumentlər də yoxdur. Bayden haqqında nəsə
deməsi, Ukrayna prezidentinə təzyiq etməsi ilə bağlı məsələlər
impicment üçün kifayət qədər əsaslı dəlillər
deyil. Hesab edirəm ki, Donald Tramp müəyyən mərhələdə bu təhlükədən qurtula
biləcək”.
Politoloqun
sözlərinə görə, impicmentin baş tutacağı təqdirdə ABŞ qanunlarına görə,
prezidentin səlahiyyətləri I vitse prezidentə ötürülməlidir: "Növbəti seçkiyə qədər
ölkəni I vitse-prezident idarə etməlidir. Hadisələrin məhz bu istiqamətə
inkişaf edəcəyini proqnozlaşdırmıram”.
Xatirə Nəsirova