Milli
Məclisin dünən keçirilən plenar iclasında "Azərbaycan
Respublikasının 2020-ci il dövlət büdcəsi
haqqında" Qanununun layihəsi ikinci
oxunuşda müzakirəyə çıxarılıb. Qanun layihəsini
İqtisadi siyasət, sənaye
və sahibkarlıq komitəsinin sədri Ziyad Səmədzadə təqdim
edib. Komitə sədri bildirib ki, dövlət büdcəsi haqqında
qanun layihəsi komitə iclaslarında
geniş müzakirə olunub və aidiyyatı
qurumlar tərəfindən rəy verilib.
Deputat
müəllim və
məktəblərdən
şikayətləndi:
"Elə
bil robot hazırlayırlar"
Deputat
Elmira Axundova rusdilli məktəblərdə olan dərsliklərin
keyfiyyəti ilə bağlı narahatlığını ifad edib. E.Axundova
bildirib ki, rusdilli kitablar yenidən işlənməlidir: "O
kitablarla uşaqları təhsilə cəlb etmək əvəzinə, onları tədris
prosesindən uzalaşdırırlar”. Deputat ibtidai siniflərin dərs yükündən də danışaraq müraciət edib: "Müəllimlər öz məhsuliyyətlərini
valideyinlərin üzərinə yükləyirlər. Aşağı sinif şagirdləri evə gəlir və axşama
qədər ev tapşırığı ilə məşğul olurlar. Bu da uşaqlarda məktəbə qarşı nifrət
yaradır. Elə bil uşaqlardan robot
hazırlayırlar. Hesab edirəm ki, ibtidai sinif şagirdlərini ev tapşırıqlarından
azad etmək lazımdır, ya da çox cüzi tapşırıq verilməlidir”.
Hərbi büdcənin azaldılması deputatda narazılıq yaratdı
"Azərbaycan
Respublikasının 2020-ci il dövlət büdcəsi
haqqında" qanun layihəsinin
müzakirəsi zamanı deputat Elman Məmmədov
bildirib ki, büdcə mükəmməl hazılanıb, sosialyönümlüdür. Lakin
o deyib ki, büdcədə hərbi
xərclərin azaldılması narahatlıq yaradır. E.Məmmədov, eyni zamanda
büdcənin xərclənməsi zamanı səlahiyyətli
olan şəxslərin şəffaflığı təmin etməyə,
israfçılığa yol verməməyə çağırıb.
Deputat
məcburi köçkünlərə verilən müavinətlə bağlı da
narahatlığını ifadə edib: "Məcburi köçkün yerli adamla evlənirsə
və ya ev alırsa, ona verilən müavinət
kəsilir. Hesab edirəm ki, bu normal deyil. Bununla yanaşı, yeni ailədə doğulan uşaqlara da müavinət verilmir. Bu məsələlərə yenidən
baxılmalıdır”.
Əflatun Amaşov mətbuat üçün subsidiya istəyir
Mətbuat
Şurasının sədri, deputat Əflatun Amaşov medianın müstəqilliyindən danışıb: "Azərbaycanda mətbuatın
müstəqilliyi üçün iqtisadi təminatı
vacib şərtdir”.
Ə.Amaşov bildirib ki, hazırda mətbuatda reklam bazarı aşağı səviyyədədir:
"Bəzən deyirlər ki, Azərbaycan mətbuatında
qeyri-peşəkar jurnalistlər var. Əsla belə deyil. Azərbaycan
mətbuatında əsas problem reklam bazarının olmamasıdır. Hesab edirəm ki, bu məsələnin təminatı üçün addımlar atılmalıdır. Bu addımlar subsidiyalar və
digər bu kimi vasitələr ola bilər”.
Samir Şərifov deputatlara cavab verdi: "Büdcə layihəsinə heç bir aidiyyatı yoxdur”
Büdcə
müzakirəsi zamanı çışıx maliyyə naziri
Samir Şərifov bildirib ki, 2020-ci ilin büdcə zərfinə daxil olunan məsələlər
Milli Məclisin müzakirəsindədir. Qaldırılan suallar, şərhlər
və təkliflərlə bağlı aparılan müzakirələr
zamanı millət vəkillərini narahat edən
məsələlər Maliyyə, Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiə Nazirliyi tərəfindən
cavablandırılır.
Nazir
bildirib ki, əksər deputatlar təmsil etdikləri rayonlarda məktəb,
bağça və digər sosial inzibati binalar, o
cümlədən kanalizasiya xətləri və bu tipli infrastruktur layihələrin icrası ilə bağlı təkliflərlə çıxış edib: "Demək istəyirəm ki, 2020-ci il büdcə zərfində
nəqliyyat infrastrukturu, meliorasiya, su, qaz, elektrik enerjisinin təchizatının daha da yaxşılaşdırılması üçün vəsait ayrılıb.
Sosialyönlü
layihələr dövlət investisiya xərclərinə daxil edilib. 336
milyon manat isə məktəb və uşaq bağçalarının tikintisinə, səhiyyə obyektləri
üçün 76 miylon manat ayrılıb. Şəhid
ailələri üçün evlərin tikintisi üçün 3 milyon, digər sosial layihələr üçün 79
milyon manat ayrılıb ki, bu işlər icra
olunsun. Əminliklə demək olar ki, bu layihələrin icrası üçün
vəsait təmin oluna bilər”.
Nazir qeyd
edib ki, bir qayda olaraq investisiya xərcləri il başa çatdıqda bir daha təhlil
olunur və növbəti ildə başlanması zəruri olan layihələrə vəsait ayrılması büdcə zərfində yer alır: "Zənnimcə,
bu istiqamətdə qaldırılan sualların təqdim olunan
büdcə layihəsinə heç bir aidiyyatı yoxdur. Ona görə
də biz bu problemləri də başqa çərçivədə baxıb, həll
edə bilərik. Bu baxımdan, irəli sürülən
həmin təklif və şərhlərin təhlili aidiyyatı dövlət
qurumları tərəfindən araşdırılacaq və deputatlara
məlumat veriləcək”.
"Uşaq pulu” vermirsiniz, heç olmasa, işləməyən analara müavinət verin”
"Sosial
təminatı və müdafiəni həyata keçirən müvafiq
icra hakimiyyəti orqanının 2020-ci il büdcəsi
haqqında" layihəsinin
müzakirəsi zamanı çıxış edərkən deputat
Fazil Mustafa uşaq pulu məsələsindən danışıb: "Uşaq
pulu” ilə bağlı hökumətin heç bir addım atmayacağı bəllidir. Amma hesab edirəm ki,
anaların sosial müdafiəsi ilə bağlı addım atmaq lazımdır”.
F.Mustafa
bildirib ki, qadınlar bəzən çörək
bişirir, kiminsə evində dayəlik edir və qeyri-qanuni pul qazanır. Qeyri-qanuni işlədiyi üçün anaların məzuniyyəti də olmur: "Amma uşaq anasının işləməməsinə
görə məsuliyyət daşımır. Ona görə də çalışmalıyıq
ki, analıq məzuniyyəti ilə bağlı
verilən müavinət işləməyən analara da şamil olunsun. Bu,
onların sosial müdafiəsi, uşağın daha sağlam böyüməsi üçün vacibdir”.
Deputat
bildirib ki, Aliment Fondunun yaradılması məsələsi
də gündəmdə olan vacib məsələdir: "Aliment Fondunun yaradılmasında məqsəd uşağa çatacaq pulun fond tərəfindən
ödənilməsi və həmin vəsaiti ödəməli olan tərəfdən alınmasını
təmin etməkdir. Aliment Fondunun yaradılması
da uşaqların böyüməsində boşanmış ailələrdə mövcud olan sıxıntıların aradan qaldırılması deməkdir. Bu da
vacib olan məsələlərdəndir”.
""Uşaq pulu”
xalqın tələbidir”
Deputat
Vahid Əhmədov da uşaq pulunun verilməsini vacib sayıb: "Təəssüflər
olsun ki, Dövlət Sosial Müdafiə Fondunun büdcəsini təsdiq edirik, amma icrasından xəbərimiz yoxdur. Hesab edirəm ki, DSMF-də kifayət
qədər böyük məbləğdən, 5
milyard manatdan söhbət gedir ki, bunun icrası ilə
bağlı da Milli Məclisə
hesabat verilməlidir”. V.Əhmədov
bildirib ki, son vaxtlar Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi ciddi
islahatlar aparırır və DOST
Mərkəzləri yaradıb: "Başa
düşmürəm, əgər idarəetmə elektronlaşdırılırsa, elektron idarəetmə sistemi
tətbiq olunursa, əlavə mərkəzlərin yaradılmasına
nə ehtiyac var? Düşünürəm ki, bu məsələyə də baxılmalıdır
və büdcə üçün əlavə yüklər ləğv edilməlidir”.
Deputat vurğulayıb ki, "uşaq pulu” məsələsinə birbaşa "yox” deyilməsi
doğru deyil: "Bu məsələ ilə bağlı da nazirlik təkliflərlə çıxış
etməlidir. "Pulumuz yoxdur, "uşaq pulu” verə bilmərik”
demək doğru deyil. "Uşaq pulu”nun verilməsi xalqın tələbidir və bu istiqamətdə addım
atılmalıdır”.
"Problem həll olunmadıqca, insanların haqlı narazılığına səbəb olur”
Milli
Məclisin sədr müavini Bahar Muradova parlamentin bugünkü plenar iclasında çıxışı zamanı məcbur köçkün rayonlarının təmsil edən deputat olduğunu
xatırladaraq mövcud problemlərdən danışıb.
B.Muradova mütəmadi şəkildə məcburi köçkünlərlə ünsiyyətdə olduğunu qeyd edib: "Problemlər ölkə başçısının qayğısı
ilə azalmaqdadır. Məcburi köçkün statusu ilə bağlı məsələlər var ki, özündən sonra bir sıra problemlər yaradır.
Statusun bu və ya digər səbəbdən ləğv
olunması, yaxud kimlərəsə şamil edilməməsi müəyyən problemlər yaradır. İnsanlar da zaman-zaman bu narazılıqlarını ifadə
edirlər. Hər dəfə vətəndaş qəbulunda onlarla belə şəxs bizə müraciət edir.
Bununla da bir növ qapalı dairə yaranır. Onlar bizə müraciət edir, biz də rayon icra
hakimiyyətlərinə və "Qaçqınkom”a müraciət
edirik. Onlar da bizə cavab məktubu yazırlar
ki, filan nömrəli sərəncamın filan bəndinə
görə, bu problemləri həll etmək mümkün deyil. Biz də özlüyümüzdə bu cavabı almaq üçün müraciət etmirik. Müraciət edirik ki,
mövcud problemlər həll olunsun. Problem də həll olunmadıqca,
üst-üstə yığılır və
insanların haqlı narazılığına səbəb olur”.
Bahar
Muradova vurğulayıb ki, son vaxtlar belə
müraciətlərin sayı artıb: "Təhlilim
nəticəsində məlum olub ki, bu problem təkcə Fizuli rayon ərazisində 12 min
nəfərədək əhalini əhatə edir. Çünki məlum sərəncamla köçkün statusu alan
şəxslər təminatlardan məhrum oldular. Müəyyən məntiqlə bu qərarı qəbul ediblər, hər kəs də bunu qəbul edə bilmir və
anlaşılmır. Misal olaraq, daxili işlər orqanlarında,
dövlət qulluğunda çalışan və
hərbi xidmətdə olan soydaşlarımıza dövlət tərəfindən verilən müavinətlər dayandırılır. Həmçinin, bu və ya digər güzəştlərdən istifadə
edə bilmirlər. Dostu, yaxın qohumu tərəfindən
onlara bağışlanan birotaqlı mənzil varsa,
həmin şəxslər bu təminatlardan məhrum olunur. Burada bərabərsizlik yaranır.
Hüquqları,
güzəştləri müəyyən etmişiksə, onda hər kəs bundan bərabər
istifadə etməlidir. Problem həllini tapmayıb, həmin
şəxslər işğal olunan evlərinə qayıtmayıb. Ona görə
də status hələ də onun üzərindədir. Lakin statusun onlara verdiyi imkanlar
məhdudlaşıb. Anlayıram ki, bu, müəyyən qədər çətinliklər olan dövrdə qəbul
edilən qərar idi. Hesab edirəm ki, getdikcə ölkə başçısı tərəfindən sosial
sahəyə yönələn diqqət və qayğı hər cür
problemlərlə üz-üzə olan insanlardan yan keçməməlidir. Bir çətinlik də odur ki,
eyni kəndə olan eyni statuslu şəxslərin bir qismi bundan istifadə edir, digər
qismi isə hansısa yanaşmalara görə istifadə
etmir”.
Bahar
Muradova əlavə edib ki, hərbi xidmətdən qayıdan gənclərin
yenidən həmin statusu bərpa etməsi məsələsində problemlər yaranır: "Bu şəxs halbuki başqa ölkəyə getməyib, vətəndaşlığını
dəyişməyib. Hərbi xidmətə gedib qayıdıbsa, necə
ola bilər ki, statusunu bərpa edib lazımi yerdə
qeydiyyata düşə bilməsin. Ailəsindən boşanıb yenidən məcburi köçkün yataqxanasında yaşayan ailəsinin yanına
qayıdan qadınların yenidən orada qeydiyyata düşməsi
qeyri-mümkündür. Halbuki onun şəxsiyyət vəsiqəsində illərlə burada qeydiyyatda
olduğu yazılıb. Bununla bağlı heç kimi qınamıram. Çünki
aidiyyatı qurumlar bu məsələdə səlahiyyətə malik deyillər.
Ona görə də həmin sərəncama yenidən baxılması
bu məsələlərə yeni yanaşmaların olmasına gətirib çıxarardı. Hökumətdən xahiş edirəm ki, məsələni
diqqətdə saxlasın və getdikcə
artan problemlərin qarşısını birlikdə alaq”.
Vilayət
Muxtar