"Anonim
şəxslər tərəfindən evlərə bildirişlər paylanır ki,
hər kəs 2020-ci ilin yanvar ayından başlayaraq öz mənzilini
sığorta etdirməsə, hər 20 gündən bir 30
manat cərimə olunacaq. Bu məsələ ilə bağlı
işi hər hansı bir xüsusi dövlət
orqanı öz üzərinə götürməyib ki, həmin orqanın adından bildirişlər paylanılsın.
Yəqin ki, bunu sığorta şirkətləri
lobbiçilik edərək paylayır və
bildirişlərdə sığorta şirkətinin adı yazılmır. Bildirişin aşağı hissəsində hansısa fiziki şəxsin adı
yazılır və nömrələri qeyd olunur. Yəni bu iş əhaliyə xəbərdarlıq hüququ olmayan şəxslər tərəfindən həyata keçirilir.
Əslində isə, bu xəbərdarlığı cəza tətbiq
edən orqan etməlidir. Bu xəbərdarlıq həmin
orqanın adından edilmədiyi üçün
mən bunu anonim hesab edirəm”.
Bunu
Cebhe.info-ya açıqlamasında Vətəndaşların
Əmək Hüquqlarını Müdafiə Liqasının sədri Sahib Məmmədov deyib: "Mən insanların əmlakını, xüsusən də daşınmaz əmlakını
sığorta etdirməsinin tərəfdarıyam
ki, texnogen qəzalar və təbii fəlakətlər zamanı əmlakı sıradan çıxan vətəndaşlar
iflas vəziyyətinə düşməsinlər. Yəni əmlak, xüsusən də daşınmaz əmlak sığortalansa
yaxşıdır. Amma bunun icbari xarakterli olması sığorta prinsipinə
ziddir. Evlər sığorta edilmədiyi halda,
cərimə olunması haqqında maddə İnzibati Xətalar Məcəlləsində var idi. Amma yalnız əmlak üzərində hüquqları həyata
keçirərkən insanlar məcbur olub (əks halda, notariat əməliyyatları aparılmırdı) daşınmaz əmlaklarını
sığorta edirdi. Cərimə isə tətbiq edilmirdi. İndi 20 gündən bir cərimə yenilənəcək. Bu, o deməkdir ki,
şəxs əgər 50 manat verib əmlakını sığorta etdirməsə,
1 ildə 547 manat 50 qəpik cərimə olunacaq. Əlbəttə, daşınmaz əmlakı sığorta etdirmək yaxşıdır, çünki indi dövlət
məcburən sığortaçı qismində çıxış edir. Əmlakı bu və ya digər səbəblərdən sıradan çıxan istənilən şəxs dövlətdən umur ki, ona
ya əmlakın əvəzini versin, ya da kompensasiya
ödəsin. Amma dünyada sığortanın qızıl qaydası var.
Yalnız 3-cü şəxslər qarşısındakı məsuliyyətin sığortası icbari ola bilər. Məsələn, avtomobil sahiblərinin
3-cü şəxslər qarşısında məsuliyyətinin sığortasının
icbari olması çox gözəldir. Çünki avtomobil sahibi başqa
birinə zərər vurursa və vurduğu maddi zərərin
qarşılığını ödəmək üçün pulu olmadığını deyirsə,
həmin maddi zərər sığorta şirkəti
tərəfindən ödəniləcək. Amma şəxsin öz avtomobilini sığorta
etdirməsi könüllülük prinsipinə əsaslanır ki, buna da "kasko sığorta”
deyilir”.
Ekspert
bildirib ki, əmlakın icbari sığortası mülkiyyət
hüququnu pozur: "Əmlak sığortası könüllü olmalıdır,
amma əhalini buna təşviq etmək lazımdır
ki, əmlakını sığortalasın. Cərimələrin
tətbiqi nəticəsində yüz minlərlə insan borc asılılığına
düşə, xarici ölkəyə getmək istəyənlərə qadağa (Ban) qoyula bilər. Bu addım
sosial gərginlik yarada bilər. Sığorta
haqqı 50 manat da olsa, rayon yerlərində çox insan bunu tapıb daşınmaz əmlakını sığorta etdirə
bilmir. Əgər bu məsələdə qanunlar bütün gücü ilə işləməyə başlasa, nəticədə böyük
bir sosial ajiotaj yarana bilər”.
Sahib
Məmmədov çıxış yolunu da göstərib:
"Birincisi, bu məsələdə geniş maaarifləndirmə işi aparmaq lazımdır ki, insanlar
əmlak sığortalamağın yaxşı olduğunu bilsin. İkincisi,
imtiyazlı kateqoriyadan olan insanlar, şəhid
ailələri, əlilliyi olan şəxslərin əmlakını
dövlət büdcəsi hesabına
sığortalamaq olar”.
Əli Bədir