Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan açıq şəkildə Qərbyönümlü siyasət yürüdür. Rusiyalı politoloqlar artıq Paşinyanın Ermənistanı Moskvanın təsir dairəsindən çıxartmaq üçün Qərb dairələrinin sifarişini yerinə yetirdiyini deyir. Halbuki, "məxməri inqilab”ın lideri hökumət rəhbəri seçildikdən sonra Ermənistanın Rusiya ilə müttəfiqlik münasibətlərini ənənəvi qaydada davam etdirəcəyini bəyan etmişdi.
Soçidə prezident Vladimir Putinlə görüşü zamanı Nikol Paşinyan Ermənistanın Rusiya ilə münasibətlər, eləcə də Avrasiya İqtisadi Birliyində və Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatındakı fəaliyyətində heç bir dəyişiklik baş verməyəcəyini bəyan etmişdi. Ancaq N.Paşinyanın bu sözləri kifayət qədər inandırıcı görünmürdü. Çünki N.Paşinyan Ermənistan cəmiyyətində siyasi mövqeyinə görə Qərb dairələrinə bağlı şəxs sayılırdı. Onun liderlik etdiyi "Yelk” deputat fraksiyasının da adının "Çıxış” mənası verməsi məhz rəmzi olaraq Ermənistanın Avrasiya İqtisadi Birliyindən çıxması mənasını daşıyırdı. Ona görə də Paşinyanın Serj Sarkisyanı devirməsinin əslində Qərblə Rusiya arasında bir geosiyasi qarşıdurma olduğu şübhə doğurmurdu. Çünki Nikol Paşinyan Ermənistan cəmiyyətində yüksək nüfuza malik siyasətçi kimi tanınmırdı . "Yelk” bloku parlamentdə cəmi 9 deputatla təmsil olunur. Paşinyanın sədrlik etdiyi "Vətəndaş Sazişi” Partiyası da Ermənistanda yüksək siyasi çəkiyə malik deyil. Elə isə bir neçə günün ərzində bütün narazı kütləni öz ətraflında cəmləyib hakimiyyət dəyişikliyinə necə nail olması sual doğururdu. Təbii ki, "Məxməri inqilab”dan bir ay sonra ortaya çıxan faktlar Ermənistanda əslində xalq inqilabının baş vermədiyini bir daha təsdiq edir.
Qeyd edildiyi kimi, ABŞ, eləcə də Avropa Birliyinin siyasi və kəşfiyyat dairələri erməni lobbisinin əli ilə Ermənistanda inqilabi prosesi hazırlayaraq həyata keçirib. Bu məqsədə nail olmaq üçün Qərbyönümlü mövqeyə malik N.Paşinyandan istifadə olunub. Hakimiyyət dəyişikliyini reallaşdırmaq üçün N.Paşinyana lazım olan maliyyə, kəşfiyyat, siyasi dəstək göstərilib.
_1520248260.jpg)
Ancaq yeni baş nazirin bu qədər qısa müddətdə "siyasi kartları” açacağı, yəni Qərbyönümlü kurs tutacağı gözlənilmirdi. Çünki Rusiyanın Ermənistanda siyasi, hərbi və iqtisadi mövqeləri hələlik güclüdür. Doğrudur, baş nazir vəzifəsinə xalq tərəfindən seçildiyini iddia edən N.Paşinyan sələflərindən fərqli olaraq, Kreml tərəfindən təyin olunmadığına və müstəqil siyasət yürüdəcəyinə işarə edir. Lakin Rusiyanın Ermənistanda hərbi bazaları var. Ona görə də Ermənistan hələ də Rusiyanın geosiyasi təsir dairəsində qalmaqdadır. İkincisi, parlamentdə müxalifətdə olan Respublika Partiyası çoxluğu təşkil etməklə yanaşı, Rusiyaya yaxınlığı ilə seçilir. Bu isə Paşinyan hökumətinin siyasi dayaqlarının zəif olduğunu bir daha nümayiş etdirir. Nikol Paşinyan yalnız növbədənkənar parlament seçkilərində qalib gələcəyi və parlamentdəki mandatların böyük əksəriyyətini qazana biləcəyi halda müəyyən qədər müstəqil siyasi addımlar ata bilərdi. Hazırda baş nazirin tələskənlik nümayiş etdirməsi, onun ABŞ-ın və Avropa Birliyinin siyasi dairələrilə məxfi diplomatik təmaslar apardığını görməmək mümkün deyil. Bu da Qərbin Paşinyana götürdüyü öhdəlikləri yerinə yetirmək üçün ona təzyiq göstərməsi ilə izah olunur. Yəni, Paşinyanı hakimiyyətə gətirən ABŞ və Avropa Birliyi indi verdiyi vədləri yerinə yetirməyi tələb edir. Son günlər ABŞ dövlət katibinin köməkçisinin müavini Bric Brinkin və Fransanın xarici işlər naziri Jan-İv Lö Drianın İrəvana səfər edərək Paşinyanla görüşməsi, Fransa prezidenti Emmanuel Makronun Ermənistana səfər edəcəyinə dair xəbər, ABŞ-ın "Minilliyin çağırışı” Proqramı çərçivəsində Ermənistana 140 milyon dollar ayırması yeni hökumətin Qərbdən maliyyə və siyasi cəhətdən asılı olduğunu göstərir.
Nikol Paşinyanın anti-Rusiya siyasəti həm də özünü kadr təyinatında göstərir. Paşinyan hökumət üzvlərini bir qayda olaraq, peşəkarlığına görə deyil, onların Qərbə nə qədər yaxın olmasını əsas götürərək təyin edir. Hökumət əsasən Rusiyaya siyasi rəğbəti olmayan şəxslərdən formalaşdırılır ki, bu SİFARİŞİN də Qərbdən gəldiyi şübhə doğurmur. Müdafiə naziri David Tonoyan, Silahlı Qüvvələrin Baş Qərargah rəisi Artak Davityan anti-Rusiya mövqeli şəxs hesab olunur. Moskvaya yaxınlığı ilə seçilən Movses Akopyan isə baş qərargah rəisi vəzifəsindən çıxarılaraq baş nazirin təhlükəsizlik məsələləri üzrə müşaviri postuna gətirilib. Diaspora nazirinin müavini Babken Ter-Qriqoryan isə amerikalı milyarder, "məxməri inqilablar”ın "xaç atası” sayılan Corc Sorosla əlaqəli şəxs sayılır. Belə ki, o, Corc Sorosun rəhbərlik etdiyi Açıq Cəmiyyət Fondunun Ermənistan üzrə koordinatoru olub. 2018-ci ilin fevral ayında baş nazirin müavini vəzifəsini tutan Babken Ter-Qriqoryan əlində Rusiya və Putin əleyhinə şüarlar tutaraq etiraz aksiyalarına qoşulub.
Rusiyalı politoloq Sergey Markov da Nikol Paşinyanın kadr təyinatında müstəqil qərar vermədiyni bildirib. "Nikol Paşinyan öz komandasını Qərbyönümlü, üstəlik də Rusiyaya qarşı olan şəxslər arasından seçir. Ona göstərişlər verilir və bu yolla Rusiyaya təzyiq edilməsi nəzərdə tutulub. Paşinyan insanları göstərişlə təyin edir. Bu məsələdə Qərbin və Qərbdəki erməni diasporunun rolu böyükdür. Xüsusilə də inqilab zamanı maddi cəhətdən dəstək verən insanlar ona təsir edir. Paşinyanın hərəkətləri onsuz da qeyri-ciddi görüntü yaradır. Onun iqamətgahdan çəkib paylaşdığı şəkillər gənc tələbənin sevincini xatırladır”- Markov belə deyib.
Ekspert bildirib ki, ABŞ-ın yeganə məqsədi Rusiyanın müttəfiqlərini "vurmaq”dır. Onların vəzifəsi anti-Rusiya hökuməti qurmaqdan ibarətdir.
Sergey Markovun fikrincə, Rusiya Ermənistan - Azərbaycan balansında daha çox Azərbaycana diqqət yetirməlidir:"Biz Ermənistanda etibarsız müttəfiq ola biləcəyimizi görürük. Azərbaycan Rusiyaya çox yaxın olduğundan daha demokratik, güclü və mədəni bir ölkədir".
Rusiyalı ictimai xadim, ekspert Maksim Şevçenko deyib ki, Nikol Paşinyanın başçılıq etdiyi Ermənistan hökuməti Moskva qarşısında "boyun əysə” də, anti-İran siyasəti həyata keçirəcək. "Arxasında Amerika-Ermənistan Assosiasiyası və amerikalı lobbiçilərin dayandığı Nikol Paşinyanı nəzərdə tuturam. Çünki onlar üçün əsas məsələ Qərbin xüsusi xidmət orqanlarının nəzarətində olmayan İranın son sərbəst sərhəd xəttinin, yəni Ermənistan-İran sərhədinin bağlanmasıdır",-deyə rusiyalı ekspert qeyd edib.
Siyasi ekspertlərin fikrincə, Paşinyanın arxasında Amerika və Fransada məskunlaşan erməni lobbisi dayanıb. Bu lobbi də həmin dövlətlərin siyasi elitaları ilə sıx bağlıdılar. Amerika və Avropadakı erməni lobbisinə arxalanan Paşinyan nəinki İrana, Rusiyaya da qarşı çıxmağa məcbur olacaq. ABŞ-ın dəstəyi ilə hakimiyyətə gələn Paşinyandan həm anti-İran, həm də anti-Rusiya siyasəti yürütmək tələb olunacaq.
Paşinyan isə Qərbin qarşısında götürdüyü öhdəlikləri yerinə yetirmək üçün Ermənistanın milli təhlükəsizliyini risk altına atmaq məcburiyyətində qalıb.
Müşfiq Abdulla
